Powieść Borislava Pekicia Jak pogrzebać wampira w kontekście sporów o heroizm w serbskiej prozie o drugiej wojnie światowej
Abstrakt
Artykuł podejmuje próbę rozważenia ewolucji paradygmatu deheroizującego w serbskiej prozie wojennej. Analiza koncentruje się na powieści Borislava Pekicia Kako upokojiti wampira (1977), ale próbuje ją usytuować w kontekście wcześniejszych form narracyjnych. Lata 50. XX wieku przynoszą nowy model bohatera wojennego, który chwilowo się waha, aby ostatecznie powrócić na obraną przez siebie drogę (drogę rewolucji). W latach 60. dominują bohaterowie, którzy nie podejmują walki, co prowadzi ich do obłędu. Lata 70., w tym analizowane dzieło Pekicia, próbują przełamać impas defetyzmu przez ponowne odkrycie społecznej natury człowieka. To z kolei otwiera zupełnie nowe problemy.
The Novel by Borislav Pekić How to Quiet a Vampire in the Context of Disputes over Heroism in Serbian Fiction
SUMMARY
The article attempts to deal with the evolution of a paradigm which brings war heroism in Croatian and Serbian fiction into question. The analysis focuses on the novel of Borislav Pekić How to Quiet a Vampire (1977), but is contextualized within earlier literary poetics. The 1950s bring about a new model of a war hero who is temporarily hesitating but in the end returns to his earlier path (the path of revolution). There is a new tendency in the 1960s: they decisively give up their role in the war and revolution which leads them to insanity. The 1970s, which is exemplified by the novel of Pekić, attempt to break the deadlock caused by the previous defeatism by re-discovering man’s social nature. This, however, opens up completely new problems.
The article attempts to deal with the evolution of a paradigm which brings war heroism in Croatian and Serbian fiction into question. The analysis focuses on the novel of Borislav Pekić How to Quiet a Vampire (1977), but is contextualized within earlier literary poetics. The 1950s bring about a new model of a war hero who is temporarily hesitating but in the end returns to his earlier path (the path of revolution). There is a new tendency in the 1960s: they decisively give up their role in the war and revolution which leads them to insanity. The 1970s, which is exemplified by the novel of Pekić, attempt to break the deadlock caused by the previous defeatism by re-discovering man’s social nature. This, however, opens up completely new problems.
Słowa kluczowe:
Borislav Pekić,
proza wojenna,
deheroizacja,
Jugosławia,
Serbia,
war fiction,
deheroisation,
Yugoslavia
PEŁNY TEKST:
PDFReferences
Bečanović T., Naratološki i poetički ogledi, Podgorica, CID , 2009, 201 ss.
Bolecki W., Modernizm w literaturze polskiej XX w. (rekonesans), „Teksty Drugie” 2002, nr 4, ss. 11-34.
Czerwiński M., Socrealizam u književnim predodžbama rata (slučaj hrvatske proze), „Fluminensia” 2017, 29, nr 2, ss. 139-154.
Davičo O., Pieśń jego życia, tłum. M. Krukowska, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1958.
Giergiel S., Obcość jako los. O prozie Borislava Pekicia, Opole, Uniwersytet Opolski, Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2008, 216 ss.
Madany E., Jugosłowiański bóg Mars. Proza narodów Jugosławii o czasach wojny wyzwoleńczej, Łódź, Wydawnictwo Łódzkie, 1982, 406 ss.
Palavestra P., Kritičke rasprave (Književne teme XI), Beograd, Prosveta 1995, 291 ss.
Pekić B., Jak pogrzebać wampira, przeł. M. Petryńska, Łódź, Wydawnictwo Łódzkie, 1985, 456 ss.
Rakić B., Humanist as Cannibal: Borislav Pekić’s How to Quiet the Vampire, „Serbian Studies“ 2005, vol. 19, nr 2, ss. 253-267.
.png)
