Anonimna poezija u srpskoj književnosti 18. veka

Pored autora koji su svoju poeziju objavljivali pod svojim imenom, u okviru štampanih publikacija ili u rukopisima, sačuvan je obiman korpus pesama koje su beležene i objavljene adespotno. Većina pesama spada u korpus takozvanog građanskog pesništva, koji čine posebnu tipološku celinu. Postoje pesnički zapisi za koje se pouzdano ne može tvrditi ko im je autor, već se navode pretpostavke (stihovi u Stematografiji (1741) Hristifora Žefarovića) i, najposle, emblematski zbornik Itika Jeropolitika (1774) u kome embleme prate anonimni stihovi. Temi zaborava pristupljeno je kroz problem nepoznatog autorstva u srpskoj književnosti 18. veka. Cilj je da se kroz predlog tipologije anonimne poezije definiše problem i odrede njene moguće poetičke karakteristike.

Anonymous Poetry in Serbian Literature of the 18th Century

This paper approaches the theme of oblivion through the problem of unknown authorship in Serbian literature of the 18th century. Along with poetry published by known authors, printed publications or manuscripts preserve an extensive corpus of poems recorded and published by anonymous authors. Majority of such poems belongs to the corpus of socalled civic poetry – a special typological whole. For some poetic records, it is not possible to state with certainty who the author is. However, there are some assumptions based primarily on verses in Hristifor Žefarović’s Stematography (1741) and also on the emblematic collection, Itika Jeropolitika (1774), where emblems are accompanied by some anonymous verses. By proposing the typology of anonymous poetry, our goal is to define the problem and to determine possible poetic characteristics.

Keywords: anonymous poetry, baroque, Serbian civic poetry, heraldry, emblems

Anonim, Itika Jeropolitika, Beč, Štamparija Jozefa Kurcbeka, 1774, 309 ss.

Barthes R., Smrt autora, М. Beker tłum., „Polja” 1984, t. 30, nr 309, ss. 450.

Bekić T. (red.), Srpsko građansko pesništvo, Novi Sad, Filozofski fakultet, 1988, 443 ss.

Čurčić L., O autorstvu Stematografije, [w:] Idem, Srpske knjige i srpski pisci 18. veka, Novi Sad, Književna zajednica Novog Sada, 1988, ss. 93-96.

Čurčić L., Prilozi o Stematografiji Hristifora Džefarovića, [w:] Ishodi i staze srpskih knjiga 18. Veka, red. D. Grbić, Novi Sad, Biblioteka Matice srpske, 2006, ss. 46-55.

Čurčić L., Džefarovićeva 1741. godina, [w:] Ishodi i staze srpskih knjiga 18. veka, red. D. Grbić, Novi Sad, Biblioteka Matice srpske, 2006, ss. 35-45.

Davidov D. (red.), Srpska Stematografija / Beč 1741, Novi Sad, Prometej, 2011, 134 ss.

Davidov D., Studije o srpskoj umetnosti XVIII veka, Beograd, Srpska književna zadruga, 2004, 334 ss.

Grdinić N., Emblemi u delu Jovana Rajića, [w:] Jovan Rajić, red. M. Frajnd, Beograd, Institut za književnost i umetnost, 1997, ss. 233-257.

Ivanić D., Ka genezi srpske poezije: pregledi i studije, Beograd, Licej, 2011, 364 ss.

Marinković B. (red.), Srpska građanska poezija XVIII i s početka XIX stoleća I-II, Beograd, Prosveta, 1966, 551+556 ss.

Medaković D., Predstave vrlina u srpskoj umetnosti XVIII veka, [w:] Idem, Putevi srpskog baroka, Beograd, Nolit 1971, ss. 131-146.

Mihailović G., Srpska bibliografija XVIII veka, Beograd, Narodna biblioteka Srbije, 1964, 383 ss.

Pavić M., Istorija srpske književnosti baroknog doba: XVII i XVIII vek, Beograd, Nolit, 1970, 527 ss.

Trifunović Đ., Pesničko zlo Dimitrija Kantakuzina, „Letopis Matice srpske” 1972, t. 148, nr 3, ss. 271-279.