Przyszłość niemożliwa. Zapominanie i formy zapomnienia w „Schronie przeciwczasowym” Georgiego Gospodinowa

Utrata pamięci stanowi swoistą oś najnowszej powieści bułgarskiego pisarza Georgiego Gospodinowa. W artykule podjęta zostaje próba prześledzenia form zapomnienia oraz procesu zapominania pojawiających się w Schronie przeciwczasowym. Punktem odniesienia dla rozważań jest stosunek bohaterów do czasu oraz historii. Jednocześnie studium stanowi próbę odczytania implikowanych form niepamięci, które na pozór łączą się z procesem przeciwnym – pamiętaniem.

Impossible Future. Forms of Forgetting and Oblivion in “Time Shelter” by Goergi Gospodinov

Losing memory is a kind of axis of the latest novel by a Bulgarian writer Georgi Gospodinov. The article attempts to trace the forms of oblivion and forgetting process that appear in Time Shelter. The point of reference for the considerations is the characters’ attitude to time and history. At the same time, the study is an attempt to read the implied forms of oblivion which seem to be connected with the opposite process – remembering.

Keywords: forgetting, oblivion, past, modern Bulgarian novel, Georgi Gospodinov

Augé M., Formy zapomnienia, tłum. A. Turczyn, Kraków, Universitas, 2009, 92 ss.

Freud Z., Przypominanie, powtarzanie i przepracowanie, tłum. A. Czownicka, [w:] K. Pospiszyl, Zygmunt Freud. Człowiek i dzieło, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, ss. 266-272.

Gospodinow G., Schron przeciwczasowy, tłum. M. Pytlak, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2022, 344 ss.

Hirszowicz M., Neyman M., Społeczne ramy niepamięci, „Kultura i Społeczeństwo” 2003, nr 3-4, ss. 23-48.

Lewicka M., Psychologia miejsca, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2012, 637 ss.

Oexle O.G., Pamięć i zapomnienie, tłum. G. Stryszowska, „Borussia” 2005, nr 37, ss. 9-20.

Ricoeur P., Większość była gapiami, [w:] Rewanż pamięci, red. J. Żakowski, Warszawa, Wydawnictwo Sic!, 2002, ss. 45-58.

Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, tłum. J. Margański, Kraków, Universitas, 2006, 689 ss.

Аз живях социализма: 171 лични истории, red. Г. Господинов, Д. Иванова, „Жанет 45”, 2006, 327 ss.

Инвентарна книга на социализма, red. Г. Господинов, Я. Генова, София, Прозорец, 2006, 160 ss.