Sztuka pamięci. O spektaklu „Memoria” w kontekście koncepcji kultury tragicznej

Artykuł przedstawia analizę spektaklu rosyjskiej reżyserki Anastasji Patłaj Memoria, poświęconego ofiarom stalinowskich zbrodni oraz dokumentującemu ich losy – Stowarzyszeniu Memoriał. Analiza została przeprowadzona w kontekście teorii kultury Wiaczesława Iwanowa oraz Fryderyka Nietzschego.

The Art of Memory. About the Memoria Performance in the Context of the Concept of Tragic Culture

The article presents the analysis of a play by a Russian director, Anastasya Patlay, Memoria, devoted to the victims of Stalinist crimes and the Memorial Society documenting their fate. The analysis was carried out in the context of the theory of culture by Vyacheslav Ivanov and Friedrich Nietzsche.

Keywords: memory, tragic culture, anthropology, contemporary Russian theater

Dudek A., Wizja kultury w twórczości Wiaczesława Iwanowa, Kraków, Księgarnia Akademicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000, 271 ss.

Eliade M., Traktat o historii religii, tłum. J. Wierusz-Kowalski, Warszawa, Aletheia, 1966, 541 ss.

Hirsch M., Języki milczenia. Literatura o traumie i postpamięci Zagłady, [w:] https://www.ceeol.com/search/chapter-detail?id=844248 [dostęp: 16.04.2022].

Lechowska M., Teatr misteryjny w kulturze rosyjskiej, Kraków, Księgarnia Akademicka, 2015, 254 ss.

Nietzsche F., Narodziny tragedii albo Grecy i pesymizm, Kraków, INTER ESSE, 1994, 174 ss.

Бондаренко С., Щербакова И., Я вам достаточно страшно рассказала?, [w:] https://www.colta.ru/articles/society/28912-sergey-bondarenko-intervyu-irina-scherbakova-memorial-rasskazy-zhenschiny-gulag [dostęp: 25.05.2022].

Иванов В., Гершензон М.О., Переписка из двух углов, Санкт-Петербург, Алко-ност, 1921, 62 ss.

Иванов В., Новые маски, [w:] Собрание сочинений, t. 3, red. Д.В. Иванов, О. Дешарт, Брюссель, Foyer Oriental Chretien, 1979, 465 ss.

Интервью Ирины Щербаковой, [w:] https://www.memo.ru/ru-ru/biblioteka/dokumentalnyj-proekt-istoriya-memoriala/intervyu-iriny-sherbakovoj/?fbclid=IwAR0cPpedduGEt_AXp6TKldN8EKKNBd_Y8JD-8OxncF4Yj-9VCm20MAWcILo [dostęp: 25.05.2022].

Колтырина А., Елена Ковальская заявила об уходе из ЦИМ -а, [w:] http://oteatre.info/kovalskaya-protest/ [dostęp: 25.05.2022].

Колязин В., Где серп, там и молот, „Экран и сцена. Газета о театре и кино”, [w:] https://screenstage.ru/?p=16431 [dostęp: 25.05.2022].

Матвиенко К., Опыт выученной беспомощности, http://flyingcritic.ru/post/opitviychennoi-bespomoshnosti [dostęp: 25.05.2022].

Общественное мнение, https://www.levada.ru/2019/04/16/dinamika-otnosheniyak-stalinu/ [dostęp: 25.05.2022].

Пальвелева Л., Иди и смотри. Три пласта памяти. Спектакль о жертвах государс-твенного насилия, [w:] https://www.svoboda.org/a/tri-plasta-pamyati-spektaklj-ozhertvah-gosudarstvennogo-nasiliya/31706642.html [dostęp: 25.05.2022].

Угаров М., Kрасота погубит мир. Манифест новой драмы, [w:] https://old.kinoart.ru/archive/2004/02/n2-article15 [dostęp: 25.05.2022].