Czy psychobiografia musi być redukcjonistyczna? Lucy in the Mind of Lennon jako przykład pomostu pomiędzy naukami humanistycznymi i psychologią

Psychobiography- if it has to be reductionist? Lucy in the mind of Lennon as an example of a bridge between the humanities and psychology

In the article I will present Tim Kasser’s psychobiography entitled Lucy in the Mind of Lennon as an example of a non-psychoanalytical psychobiography that is multidisciplinary. Psychobiography will also be treated here as an opportunity for the humanities and psychology to come closer, and this rapprochement will be presented from the perspective of the humanities. At the same time, I would like to point out that psychobiography may come close to the assumptions of empirically oriented disciplines. In a broader context, the article also introduces the reader to the contemporary approach to psychobiography, as well as a discussion with previous ways of presenting it.

Całek A., Adam Mickiewicz – Juliusz Słowacki. Psychobiografia naukowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.

Całek A., Biografia naukowa: od koncepcji do narracji. Interdyscyplinarność, teorie, metody badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.

Dymkowski M., Psychological Universals and Nomothetic Aspirations of Social Psychology, „Polish Psychological Bulletin” 2012, nr 43 (2), s. 93–100.

Dymkowski M., Szkice psychologa o historii, Avalon, Kraków 2020.

Friedlander S., History and Psychoanalysis, Holmes and Meyer, New York 1978.

Garraty J.A., The Nature of Biography, Vintage Books, New York 1957.

Garraty J.A., Allport G., Gordon Allport’s Rules for the Preparation of Life Histories and Case Studies, „Biography” 1981, t. 4, nr 4, s. 283–292, http://www.jstor.org/stable/23539525 (dostęp: 3.06.2022).

Handbook of Psychobiography, ed. W.T. Schultz, Oxford University Press, Oxford–New York 2005.

http://w3.usf.edu/FreeAssociation/ (dostęp: 3.06.2022).

Kałwak W., Opoczyńska M., Nomotetyzm i idiografizm w psychologii: spór normy z rzeczywistością? [w:] Poza zasadą powszechności, red. M. Opoczyńska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014.

Kasser T., Lucy in the Mind of Lennon, Oxford University Press, New York 2013.

Kasser T., Materialistic Values and Goals, „Annual Review of Psychology” 2016, nr 67, s. 489–514.

Kasser T., The Science of Values in the Culture of Consumption [w:] S. Joseph, Positive Psychology in Practice. Promoting Human Flourishing in Work, Health, Education and Everyday Life, John Wiley and Sons, New York 2015, s. 81–102.

Markiewicz H., Między plotką a mitem. Życie i osoba pisarza w polskich badaniach literackich [w:] idem, Świadomość literatury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Kraków 1985.

McKinley Runyan W., Historie życia a psychobiografia, przeł. J. Kasprzewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.

Pawelec T., Dzieje i nieświadomość. Założenia teoretyczne i praktyka badawcza psychohistorii, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2004.

Pawelec T., Psychobiografia a biografia Edwarda Dembowskiego: studium porównawcze, „Przegląd Humanistyczny” 2004, nr 5, s. 95–111.

Pawelec T., Psychohistoria jako paradygmat badań historycznych. Konceptualizacja i program badawczy, „Kultura i Historia” 2001, nr 1, s. 50–67.

Pervin L.A., Cervone D., Osobowość. Teoria i badania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.

Rusinek M., Kilka uwag o biografii, muzyce i języku, „Teksty Drugie” 2000, nr 4, s. 96–101.

Schultz W.T., Lawrence S., Psychobiography: Theory and Method, „American Psychologist” 2017, nr 72, s. 434–445.