Niewymagające konsumentki kultury. O charakterystycznym sposobie interpretacji seriali telewizyjnych w środowisku popegeerowskim

Consumers of culture. On the specific modes of soap opera’s interpretations on former socialist agrocooperatives milieus
This paper discusses the reception of two popular TV series among socially excluded Polish women living in rural areas. It is based on the fi ndings of research project that I conducted from November of 2011 to March of 2012. I have conducted four focus groups combined with a projection of random episodes of two TV series: “M jak miłość” (“M as love”), the most popular soap opera in Poland, and an American program “Modern Family”, which breaks some social stereotypes.
The main objective of the project was to fi nd out how socially excluded women decode social and ideological messages included in the TV series. According to Stuart Hall’s ‘encoding/decoding model’, I was focused on their common interpretation patterns. The main question was: are they able to understand the meanings of simple cultural symbols (e.g. a mustache, white briefs) or recognize popular actors and brands placed in a movie to the same extent as urban people? One other general question, which arises here, is if this popular culture is so popular?

Abu-Lughod L., Dramas of Nationhood: The Politics of Television in Egypt, The University of Chicago Press, Chicago-London 2005.

Arcimowicz K., Obraz mężczyzny w polskich mediach: prawda, fałsz, stereotyp, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.

Banaszak G., Kmita J., Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury, Instytut Kultury, Warszawa 1991.

Banks M., Materiały wizualne w badaniach jakościowych, przeł. P. Tomanek, PWN, Warszawa 2009.

Barthes R., Przyjemność tekstu, przeł. A. Lewańska, Wydawnictwo KR, Warszawa 1997.

Bourdieu P., Dystynkcja, przeł. P. Biłos, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.

Bourdieu P., Męska dominacja, przeł. L. Kopciewicz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2004.

De Certeau M., Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, przeł. K. Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.

Chamczyk D., Należy mieć poczucie odpowiedzialności, w: Seriale. Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.

Hall S., Kodowanie i dekodowanie, przeł. W. Lipnik, I. Siwiński, „Przekazy i Opinie” 1987.

Jacyno M., Wszystkożerność kulturowa?, w: Młodzi i media. Nowe media a uczestnictwo w kulturze. Raport Centrum Badań nad Kulturą Popularną SWPS, Warszawa 2010.

Kisielewska A., Polskie Tele-sagi – mitologie rodzinności, Rabid, Kraków 2009.

Eco U., Nieobecna struktura, tłum. A. Weisenberg i P. Bravo, KR, Warszawa 1993.

Fiske J., Zrozumieć kulturę popularną, przeł. K. Sawicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.

Łaciak B., Obraz polskiego domu w serialach telewizyjnych, w: Co znaczy mieszkać, G. Woroniecka (red.), Trio, Warszawa 2007.

Mannheim K., Ideologia i utopia, przeł. J. Miziński, Test, Lublin 1992.

Peterson R. i Kern R., Changing Highbrow Taste: From Snob to Omnivore, „American Sociological Review” 1996, Vol. 61, No. 5.

Rose G., Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, przeł. E. Klekot, PWN, Warszawa 2010.

Shaughnessy J.J., Zechmeister E.B. i Zechmeister J.S., Metody badawcze w psychologii, przeł. M. Rucińska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002.

Schütz A., O wielości światów, przeł. B. Jabłońska, Nomos, Kraków 2008.

Skiba K., Wąsy 100kłosy, „Wprost” nr 8/2007, dostępny: http://www.wprost.pl/ar/101662/Skiba-w-mur-Wasy-100klosy/?O=101662&pg=1 [4 IV 2012].