Puchata przepustka do sławy. Pochwała Ireny Tuwim

Praise of Irena Tuwim

Irena Tuwim is one of the very few Polish translators who are recognizable by large readership. What is even more remarkable, she achieved this success as a translator of children’s literature. Although she is known above all for the Polish version of A.A. Milne’s Winnie-the-Pooh books, generally considered her greatest accomplishment, in fact she translated many other children’s books, among them such classics as the Mary Poppins saga, Edith Nesbit’s books or H. Beecher Stowe’s Uncle Tom’s Cabin. This article first briefly outlines Tuwim’s apparently transparent, yet surprisingly elusive biographical vicissitude, then examines her translation strategies. It is not easy to decide whether Tuwim’s versions may be defi ned as free translations or adaptations, but a detailed analysis of her method clearly shows that her choices were based on a very incisive study of the original text. Although not without occasional minor errors, her translations are exquisite examples of stylistic mastery that enriches the target language.

Czerwinski E.J. 1982. Recenzja książki D. Geroulda S.I. Witkiewicz as an Imaginative Writer, „World Literature Today” 56/3, University of Oklahoma, s. 538–539.

Degler J. 1977. Twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza na świecie. Próba bibliografi i, „Przegląd Humanistyczny” 10/145, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 135–164.

Gerould, D. (red.). 1977. Twentieth-Century Polish Avant-Garde Drama, Ithaca: Cornell University Press.

Gerould, D. 1981. Stanisław Ignacy Witkiewicz jako pisarz, przeł. I. Sieradzki, Warszawa: PIW.

––––– 1983. Polish Plays in Translation. An Annotated Bibliography, New York: CASTA.

––––– 1993. The Witkiewicz Reader, London: Quartet Books.

––––– 2007. Encounters, „Theatre Journal” 59/ 3, Johns Hopkins University Press, s. 349–352.

Gondowicz J. 2010. W kółko Macieju. Witkacy w teatrze własnej wyobraźni, „Teatr” 4, http://www.teatr-pismo.pl/archiwalna/index.php?sub=archiwum&f=pokaz&nr=1114&pnr=52 (dostęp 2.08.2012).

Kopciński J. 2010. „Męczył go ból istnienia”. Rozmowa z prof. Januszem Deglerem, „Teatr” 4, http://www.teatr-pismo.pl/archiwalna/index.php?sub=archiwum&f=pokaz&nr=1112&pnr=52 (dostęp 30.07.2012).

Matwin-Buschmann R. 2012. Rozmowa z tłumaczką, przeł. M. Łukasiewicz, strona internetowa Goethe-Institut w Warszawie, http://www.goethe.de/ins/pl/lp/kul/dup/lit/ueb/pl9568563.htm (dostęp 15.08.2012).

Micinska A. 1990. Witkacy. Życie i twórczość, Warszawa: Wydawnictwo Interpress.

Średniawa M. 2010. „Witkacy z perspektywy XXI wieku”. Raport z konferencji „Witkacy: 21st Century Perspective”, strona internetowa Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, http://www.muzeumtatrzanskie.com.pl/UserFiles/File/PDF/Raport-Konferencja_Witkacy_2010-Waszyngton.pdf (dostęp 12.08.2012).

Walas T. 1995. „Żyć, czyli tłumaczyć”. Rozmowa z Karolem Lesmanem, tłumaczem literatury polskiej na język holenderski, „Dekada Literacka” 5/107, http://www.dekadaliteracka.pl/index.php?id=2358 (dostęp 15.08.2012).

Witkiewicz S.I. 1967. The Mother and Other Unsavoury Plays, Including The Shoemakers and They, przeł. i red. D. Gerould, C.S. Durer, New York: Applause.

––––– 1985. Insatiability, przeł. L. Iribarne, London: Quartet Books.

––––– 1988. W małym dworku. Szewcy, Warszawa: PIW.

––––– 1989. The Madman and the Nun and The Crazy Locomotive. Three Plays (including The Water Hen) by Stanislaw Ignacy Witkiewicz, przeł. i red. D. Gerould, C.S. Durer, New York: Applause.

––––– 1992. 622 upadki Bunga, czyli demoniczna kobieta, red. A. Micińska, Warszawa: PIW.

––––– 1993. Jedyne wyjście, red. A. Micińska, Warszawa: PIW.

––––– 1996a. Insatiability, przeł. L. Iribarne, Evanston: Northwestern University Press.

––––– 1996b. Dzieła zebrane. Dramaty I, red. J. Degler, Warszawa: PIW.

––––– 1997. Country House, przeł. D. Gerould, London: Routledge.

––––– 1998. Dzieła zebrane. Dramaty II, red. J. Degler, Warszawa: PIW.

––––– 2003. O czystej formie i inne pisma o sztuce, red. J.Degler, Warszawa: PIW.

––––– 2004. Seven Plays, przeł. i red. D. Gerould, New York: Martin E. Segal Theatre Center Publications.