Zasady etyczne
Zasady etyki publikacyjnej obowiązujące w czasopiśmie „Zeszyty Pracy Socjalnej” zgodne z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej (COPE)
http://publicationethics.org/resources
Przedstawione poniżej standardy dotyczą zasad etycznych obowiązujących autorów, redaktorów, recenzentów i wydawców, na każdym etapie publikacji tekstów w czasopiśmie.
Wszystkie artykuły zgłoszone do publikacji w czasopiśmie są sprawdzane pod kątem zgodności z zasadami etyki, rzetelności, wartości i użyteczności naukowej.
Zasady dotyczące członków redakcji
Monitorowanie standardów etycznych: Zespół redakcyjny stale kontroluje przestrzeganie standardów i zasad etycznych związanych z publikacją tekstów naukowych i przeciwdziała praktykom niezgodnym z przyjętymi standardami.
Zasada fair play: Teksty zgłaszane do publikacji są oceniane pod względem merytorycznym Kwestie takie jak rasa, płeć, wyznanie, pochodzenie, obywatelstwo czy przekonania polityczne autorów w żaden sposób nie wpływają na ocenę artykułów.
Decyzje dotyczące publikacji: Zespół redakcyjny odpowiada za podejmowanie decyzji odnośnie tego, które materiały zostaną, a które nie zostaną opublikowane. Przy podejmowaniu decyzji kluczowe są kwestie takie jak: znaczenie naukowe pracy, oryginalność ujęcia problemu, przejrzystość i zgodność z zakresem tematycznym czasopisma.
Zasada poufności: Członkowie zespołu redakcyjnego stosują się do zasady poufności, a więc nie ujawniają osobom nieupoważnionym żadnych informacji na temat zgłaszanych do publikacji prac. Osobami upoważnionymi do posiadania tych informacji pozostają jedynie: sami autorzy, wybrani recenzenci, uprawnieni redaktorzy oraz wydawca.
Przeciwdziałanie konfliktom interesów: Nieopublikowane artykuły nie mogą być bez pisemnej zgody autorów wykorzystywane przez członków zespołu redakcyjnego, ani żadne inne osoby uczestniczące w procedurach wydawniczych.
Zasada rzetelności naukowej: Członkowie zespołu redakcyjnego zobowiązani są dołożyć wszelkich starań dla zachowania integralności w kwestii rzetelności naukowej publikowanych prac. W tym celu mogą oni nanosić stosowne poprawki, a także w przypadku podejrzeń nieuczciwych praktyk (plagiatu, fałszowania wyników badań) podjąć decyzję o wycofaniu tekstu z publikacji.
Redakcja, w razie potrzeby, zawsze gotowa jest opublikować także stosowne sprostowania, wyjaśnienia lub przeprosiny.
Wycofanie tekstu: Zespół redakcyjny może rozważyć wycofanie tekstu jeżeli:
- są wyraźne dowody świadczące o braku wiarygodności wyników badań, fabrykowaniu danych, jak również w przypadku popełnienia niezamierzonych błędów (np. błędy w obliczeniach, błędy metodologiczne);
- wyniki badań zostały wcześniej opublikowane gdzie indziej;
- praca nosi znamiona plagiatu, autoplagiatu bądź narusza zasady etyki.
Zawiadomienie o wycofaniu tekstu należy traktować jako równoznaczne z wycofaniem artykułu. Zawiadomienie to winno zawierać informacje o osobie (w nagłówku powinien się znaleźć co najmniej tytuł i nazwisko/-a autora/-ów pracy) i powodach (w celu rozróżnienia błędów niezamierzonych od celowych nadużyć) decydujących o wycofaniu tekstu. Wycofywane teksty nie zostają usunięte z opublikowanej wersji czasopisma, ale fakt ich wycofania będzie wyraźnie oznaczony.
Zapora ghost writing i guest autorship: Redakcjaw trosce o rzetelność naukową publikowanych tekstów prowadzi selekcję nadesłanych artykułów zgodnie z zasadami zapory ghostwriting i guest authorship. Z ghostwriting mamy do czynienia wówczas, gdy ktoś wniósł istotny wkład w powstanie publikacji, bez ujawnienia swojego udziału jako jeden z autorów lub bez wymienienia jego roli w podziękowaniach zamieszczonych w publikacji. Z guest authorship (honorary authorship) - w przypadku gdy udział autora jest znikomy lub w ogóle nie miał miejsca, a pomimo to jest autorem/współautorem publikacji.
Aby przeciwdziałać przypadkom ghostwriting, guest authorship redakcja czasopisma wprowadza następujące procedury:
1. Redakcja wymaga od autorów publikacji ujawnienia wkładu poszczególnych autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz kontrybucji, tj. informacji kto jest autorem koncepcji, założeń, metod, protokołu itp. wykorzystywanych przy przygotowaniu publikacji), przy czym główną odpowiedzialność ponosi autor zgłaszający manuskrypt.
2. Ghostwriting,guest authorship są przejawem nierzetelności naukowej, a wszelkie wykryte przypadki będą demaskowane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucje zatrudniające autorów, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia edytorów naukowych itp.).
3. Redakcja wymaga informacji o źródłach finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów (financial disclosure).
Redakcja dokumentuje wszelkie przejawy nierzetelności naukowej, zwłaszcza łamania i naruszania zasad etyki obowiązujących w nauce.
Zasady dotyczące autorów
Zasada rzetelności naukowej: Autorzy zgłaszanych do publikacji tekstów są zobowiązani do rzetelnego opisu wykonanych prac badawczych oraz obiektywnej interpretacji wyników. Prace powinny zawierać wystarczająco dużo informacji umożliwiających identyfikację źródeł danych, a także powtórzenie badań. Nierzetelne lub niezgodne z zasadami etyki prezentowanie i interpretowanie danych i wyników badań jest niedopuszczalne i skutkować może wycofaniem tekstu.
Zasady oryginalności pracy: Autorzy mogą zgłaszać do publikacji wyłącznie własne, oryginalne teksty. W przypadku, kiedy wykorzystują badania i/lub słowa innych powinni używać stosownych oznaczeń wskazujących na cytowanie. Plagiat czy fabrykowanie danych są niedopuszczalne.
Zasada udostępnienia danych: Autorzy mogą zostać poproszeni o przedstawienie nieprzetworzonych wyników badań, toteż powinni oni być przygotowani, aby zapewnić dostęp do tych danych, także przez jakiś czas po opublikowaniu pracy.
Zasada przeciwdziałania konfliktom interesów autorów: Autorzy nie powinni publikować tekstów opisujących te same badania w więcej niż jednym czasopiśmie. Zgłaszanie tych samych prac do więcej niż jednego czasopisma uznawane jest za nieetyczne.
Zasady autorstwa pracy: Wszystkie osoby wymienione w zgłoszonej pracy jako autorzy lub współautorzy powinny mieć faktycznie znaczący udział w powstaniu tekstu (projektu, pomysłu, planowaniu, wykonaniu, interpretacji wyników). Również, wszystkie osoby, które miały wpływ na ostateczny kształt pracy powinny zostać wymienione jako współautorzy. Obowiązek upewnienia się, że osoby mające wkład w powstanie artykułu akceptują jego ostateczną formę, leży po stronie autora zgłaszającego tekst do publikacji.
Zasada rzetelności źródeł: Autorzy zgłaszanych prac zobowiązani są zawsze wskazywać publikacje, które zostały przez nich wykorzystane przy tworzeniu artykułu.
Zasady dotyczące błędów w opublikowanych pracach: Jeśli autor/autorzy odkryją znaczące błędy lub nieścisłości w swoich tekstach, zobowiązani są niezwłocznie powiadomić o tym redakcję czasopisma w celu wycofania tekstu, sporządzenia erraty bądź skorygowania zaistniałych błędów.
Zasady dotyczące recenzentów
Recenzenci uczestniczą w pracach zespołu redakcyjnego i mają wpływ na decyzje podejmowane przez redaktorów. Mogą także, w porozumieniu z autorami, wpływać na ostateczny kształt i doskonalenie publikowanych prac.
Zasada terminowości: Recenzenci zobowiązani są dostarczyć recenzje w ustalonym terminie. Jeżeli z jakichś względów (merytorycznych, braku czasu) nie są oni w stanie dotrzymać terminu bądź podjąć się recenzji, powinni niezwłocznie poinformować o tym fakcie zespół redakcyjny.
Zasada poufności: Wszystkie recenzowane prace mają charakter poufny, co oznacza, że ujawnianie ich osobom trzecim jest niedopuszczalne (za wyjątkiem osób do tego upoważnionych).
Zasada zachowania standardów obiektywności: Recenzje powinny mieć charakter obiektywny. Personalna krytyka autorów prac jest uważana za niestosowną. Wszystkie spostrzeżenia recenzenta powinny zostać odpowiednio uargumentowane.
Zasada rzetelności źródeł: Recenzenci, jeśli zachodzi taka potrzeba,powinni wskazać odpowiednie prace niezacytowane przez autora. Wskazane i zgłoszone redakcji powinny być także wszelkie istotne podobieństwa do innych prac.
Zasada przeciwdziałania konfliktom interesów u recenzentów: Recenzenci nie mogą wykorzystywać recenzowanych prac dla swoich osobistych potrzeb i korzyści. Nie powinni oni również oceniać tekstów, w przypadku których może występować konflikt interesów z autorem/autorami.