Inspiracje kulturami lokalnymi w awangardowej architekturze początków XXI w.

Local cultural inspirations in avant-garde architecture in the wake of the twenty-first century

This paper attempts to systematise the manner in which avant-garde architecture employed regional motifs during the first two decades of the twenty-first century. Architecture has used local patterns since its beginnings. However, as soon as the models of architectural orders had become widespread in the modern era, folk architecture and inspirations drawn from regional traditions were marginalised. Post-modern architecture questioned the ideas of universal practices, giving prominence to regional architecture. At the beginning of the twenty-first century, avant-garde architecture once more redefined the employment of local traditions as inspirations. The paper seeks to systematise the modern references to local traditions, distinguishing three basic categories: a) inspirations by architectural form, b) inspirations by construction materials and craft, c) inspirations by the ’idea of community‘. The selected examples are representative of these modern architectural solutions, and are discussed in connection to earlier projects.

Keywords: Regional architecture, national style, building materials, craft

Streszczenie

Tematem artykułu jest próba stworzenia systematyki dotyczącej sposobów wykorzystania motywów regionalnych w awangardowej architekturze pierwszych dwóch dziesięcioleci XXI w. Wykorzystanie lokalnych wzorców związane było z tworzeniem architektury od jej początków. Architektura ponowoczesna zakwestionował idee uniwersalizmu, a pośród różnych jej nurtów ważną rolę odgrywała architektura regionalna. W początkach XXI w. w architekturze awangardowej doszło do kolejnego przewartościowania sposobów wykorzystania lokalnych inspiracji. W artykule podjęto próbę dokonania systematyki współczesnych rozwiązań, wyróżniając trzy podstawowe kategorie: a) inspiracje formą architektoniczną, b) inspiracje materiałem budowlanym i rzemiosłem, c) inspiracje „ideą wspólnotową”. Omówiono wybrane, reprezentatywne przykłady współczesnych rozwiązań, podkreślając ich specyfikę na tle wcześniejszych realizacji.

[1] Chmielewski W.J., 2017, Regionalizm współczesnej architektury reakcją na procesy globalizacji, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.

[2] Fauria G., Evers B., Thoenes Ch.,2003, Architectural Theory From The Renaissance to The Present (2003), Köln: Taschen.

[3] Forczek-Brataniec U., 2019, Pawilony wejściowe do Tatrzańskiego Parku Narodowego, Architektura – Murator, https://architektura.muratorplus.pl/realizacje/pawilony-wejsciowe-do-tatrzanskiego-parku-narodowego_9333.html, dostęp 15.02.2020.

[4] Jencks Ch., Kropf K., 2013, Teorie i manifesty architektury współczesnej, Warszawa: Grupa Sztuka Architektury.

[5] Matuszewski K., 1880, Rzut oka na rozwój sztuki w ogólności, na jej dzieje i stan obecny u nas, Warszawa: Biblioteka Warszawska.

[6] Stefański K., 2002, Polska architektura sakralna w poszukiwaniu stylu narodowego, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

[7] https://www.archdaily.com/627728/uk-pavilion-milan-expo-2015-wolfgang-buttress, https://www.archdaily.com/6465/den­mark-pavillion-for-shangai-expo-2010-big, dostęp 15.02.2020.

[8] https://www.dezeen.com/2017/10/17/movie-diebedo-francis- kere-gando-school-burkina-faso-interview-video, dostęp 15.02.2020.

[9] https://www.mvrdv.nl (https://www.mvrdv.nl/projects/158/expo-2000, dostęp 15.02.2020. 10. https://www.mvrdv.nl/projects/119/glass-farm, dostęp 15.02.2020.