Od wernakularnej utopii do narodowego kanonu literackiego: metapoezja i epos w słoweńskim odrodzeniu narodowym

W słoweńskiej metapoezji obrazy wyłaniającego się narodowego kanonu literackiego symbolizowały wysiłki na rzecz nobilitacji języka wernakularnego. Indygenizacja Parnasu – toposu kanoniczności – służyła jako autopoietyczna strategia legitymizacji rodzącego się systemu literackiego (osadzonego w imperium Habsburgów), mająca na celu przyswojenie kosmopolitycznych wzorców klasycznego kanonu i wykorzystanie jego prestiżu. Poprzez tego typu narzędzia „uświatowienia” narody kanonizowały swoich ikonicznych poetów jako uniwersalnych. Na arenie międzynarodowej uważano, że „poeci narodowi” są dowodem na to, że dany naród - zwłaszcza bezpaństwowy - spełnia standardy wyznaczane przez światowy kanon. Podczas gdy powieść jako forma nowoczesnego pisarstwa reprezentowała narodowy charakter literatur centralnych, peryferie uzasadniały swoją narodowość za pomocą eposu. Byroniczny poemat Prešerena Chrzest nad Sawicą z 1836 roku jest świadomie hybrydycznym eposem narodowym. Wszedł on do kanonu, ponieważ w kontrowersyjny sposób ucieleśnia narodową „esencję”.

From Vernacular Utopia to National Literary Canon: Metapoetry and Epic in Slovenian National Awakening

In Slovenian metapoetry, the imagining of the emerging national literary canon symbolized efforts to cultivate the vernacular language. The indigenization of Parnassus, the topos of canonicity, served as an autopoietic strategy of a nascent literary system (embedded in the Habsburg Empire) to assimilate the cosmopolitan patterns of the classical canon and capitalize on its prestige. Through the process of “worlding,” nations canonized their iconic poets as universal. In the international arena, “national poets” were believed to prove that a given nation – especially when stateless – meets the standards of the world canon. While the novel as a form of modern writing represented the national character of core literatures, the peripheries justified their nationality with the canonical epic genre. Prešeren’s 1836 Byronic poem Baptism on the Savica is a deliberately hybrid national epic. It entered the canon because it embodies the national “essence” in a controversial way.